Η αξία της λιχουδιάς στην εκπαίδευση του σκύλου
Από κηδεμόνες που συναναστρέφομαι συχνά ακούω :
"Μα συνεχώς λιχουδιές θα του δίνω;"
"Δεν μπορεί να μάθει χωρίς λιχουδιές;"
"Θα παχύνει με τόσες λιχουδιές"
"Εγώ στον δικό μου σκύλο δεν θέλω να δίνω λιχουδιές για να μην μάθει να εξαρτάται από το φαγητό."
Λογικές ερωτήσεις μα δείχνουν πόσο λανθασμένα έχουμε στο μυαλό μας τη λειτουργία της συμπεριφοράς του σκύλου μας.Όλοι στην καθημερινότητα μας κάνουμε πράγματα γιατί με κάποιον τρόπο ανταμειβόμαστε από αυτά.Πάω στη δουλεία γιατί ξέρω ότι θα πληρωθώ!!!Η νοοτροπία του σκύλου δεν διαφέρει πολύ από αυτό.Απ' τη δύναμη της ανταμοιβής.
Ο σκύλος έχει τρεις βασικές παραμέτρους για το πώς δρα και συμπεριφέρεται στην καθημερινή του ζωή:
α)Η ανάγκη για ενέργεια δηλαδή για την τροφή του
β)Η ανάγκη για επιβίωση δηλαδή αν υπάρχει στο περιβάλλον κίνδυνος ή ασφάλεια
γ)Η ανάγκη για αναπαραγωγή
- Το τελευταίο δεν μπορούμε να το ελέγξουμε και δεν είμαστε σε θέση εμείς οι άνθρωποι να το επιβάλλουμε στα σκυλιά μας.
- Η ανάγκη για επιβίωση είναι αυτό που χρησιμοποιούν όλοι οι παραδοσιακοί εκπαιδευτές(με τον όρο παραδοσιακός-δεν εννοούμε κάτι σχετικό με την παράδοση αλλά αντίθετα εννοούμε την ξεπερασμένη και τελείως λανθασμένη μέθοδο).Οι παραδοσιακοί εκπαιδευτές εκμεταλλεύονται τον φόβο των σκυλιών ώστε να κάνουν μια συμπεριφορά. Το σκυλί ενεργεί όχι από δική του επιθυμία αλλά επειδή έχει τον φόβο ότι: "αν δεν το κάνω θα τις φάω απ' την μαμά, τον μπαμπά ή τον εκπαιδευτή".
- Εμείς λοιπόν "εκμεταλλευόμαστε" την ανάγκη για ενέργεια-τροφή που όπως συνειδητοποιούμε μόνο ευχαρίστηση μπορεί να δώσει στο σκυλάκι μας!!
Η τροφή είναι κάτι που απ' την φύση του ο σκύλος επιθυμεί. Η σωστή χρήση της λιχουδιάς-επιβράβευσης χτίζει σχέση εμπιστοσύνης με τον σκύλο μας!
1) Ο σκύλος με την τροφή προσηλώνεται περισσότερο πάνω μας.
Φωνάζω τον σκύλο μου να έρθει κοντά μου ,εκείνος έρχεται και εγώ τον επιβραβεύω με μια λιχουδιά. Αν ξέρει λοιπόν πως κάθε φορά που έρχεται τον περιμένει και μια εκπληξούλα τότε θα έρχεται με μεγάλη χαρά κοντά σας.Όταν λοιπόν επιβραβεύουμε τον σκύλο μας την στιγμή που πρέπει αυτός, το πιο πιθανό, είναι να το επαναλάβει και έτσι να χτίσουμε μια σωστή συμπεριφορά.
Συνθήκη :Δεν θέλω ο σκύλος μου να ξαπλώνει στον καναπέ αλλά κάτω στο πάτωμα
Αν κάθε φορά που ο σκύλος μου αράζει κάτω στο πάτωμα τον επιβραβεύω τότε θα τείνει να επαναλάβει αυτή την συμπεριφορά και θα μειώσει την αντίστοιχη «ανεπιθύμητη» που είναι να ανεβαίνει πάνω στον καναπέ.
Στην ερώτηση λοιπόν αν πρέπει να επιβραβεύετε συνέχεια τον σκύλο σας όταν κάνει κάτι σωστό η απάντηση είναι ΝΑΙ ΝΑΙ και πάλι ναι!!!
Στην αρχή μέχρι μια συμπεριφορά να αποκτήσει βαθιές ρίζες η επιβράβευση πρέπει να είναι ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ.Μετά από πολλές(πάρα πολλές)επαναλήψεις ίσως να μην επιβραβεύετε με λιχουδιά όλες τις προσπάθειες του.
2)Η σωστή χρήση της λιχουδιάς
"Αφού το 'χω κάνει τόσες φορές γιατί ο σκύλος μου δεν το κάνει, γιατί δεν με ακούει;"
Πολλοί θεωρούν ότι στη θετική εκπαίδευση το μόνο που κάνουμε είναι να δίνουμε λιχουδιές στον σκύλο ,συνέχεια και χωρίς κανένα κριτήριο.Σας διαβεβαιώνω ότι τίποτα από αυτά δεν γίνονται σε μια σωστή εκπαίδευση. Η χρήση της λιχουδιάς είναι συγκεκριμένη και υπάρχει μια ολόκληρη θεωρία για το πότε , το αν και το γιατί επιβραβεύουμε.
3)Κάτι που αγνοούν οι περισσότεροι είναι η ΕΝΤΑΣΗ ΤΗΣ ΛΙΧΟΥΔΙΑΣ.
"Το κάνει μέσα στο σπίτι αλλά έξω αδιαφορεί για αυτά που του λέω.Όπως και εμείς έτσι και ο σκύλος μας συμπεριφερόμαστε διαφορετικά όταν τα κίνητρα είναι μεγαλύτερα.Αλλιώς τον ελκύει η ξηρά τροφή και αλλιώς ένα κομμάτι συκώτι. Θα ενεργοποιηθεί με πολύ διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την ένταση της λιχουδιάς που θα έχει μπροστά του.
TIPS
- Επιλέξτε εκείνες τις λιχουδιές που ΛΑΤΡΕΥΕΙ ο σκύλος σας -κάντε ένα μικρό "πείραμα" επιλογής αγαπημένων τροφών.
- Μην βιάζεστε να πιστέψετε ότι ο σκύλος σας έχει καταλάβει τι του ζητάτε - η βιασύνη είναι το χειρότερο εμπόδιο στην μάθηση.
- Δείξτε υπομονή -ο σκύλος δεν γνωρίζει την "γλώσσα" μας και πρέπει να τη μάθει σωστά.
- Επιβραβεύστε τον σκύλο σας κάθε φορά που το αξίζει- μην το διαπραγματεύεστε.
- Συμβουλευτείτε κάποιον επαγγελματία που μπορεί να σας προσανατολίσει ορθότερα στα σωστά βήματα μιας συμπεριφοράς.
Μην ξεχνάμε: Η μυρωδιά είναι η κυρίαρχη αίσθηση του σκύλου. Είναι η πιο γρήγορη διαδρομή για να πάει μια πληροφορία στον εγκέφαλο .Άρα με το να δουλεύω με λιχουδιές κάνω τη ζωή μου πιο εύκολη!!!
F: Puppy Dog Lovers
Professional Positive Dog Trainer